Μοντέλο εξυγίανσης και εξαγοράς για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας

Στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης εναπόκειται πλέον η διάσωση των Ναυπηγείων Ελευσίνας από την Onex Shipyards, η οποία έχει αποκτήσει και τον έλεγχο των Ναυπηγείων Νεωρίου Σύρου. Και αυτό, διότι προκειμένου να υλοποιηθεί η συμφωνία μεταξύ του βασικού μετόχου της Ελευσίνας, Νίκου Ταβουλάρη, και του ισχυρού άνδρα της Onex, Πάνο Ξενοκώστα, πρέπει πρώτα να συμφωνηθεί η ρύθμιση των χρεών των ναυπηγείων προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Οι δύο επιχειρηματίες έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την εξαγορά των Ναυπηγείων Ελευσίνας από τον όμιλο Onex, που εξαγόρασε πέρυσι και τα ναυπηγεία της «Νεώριον» στη Σύρο μέσω του προπτωχευτικού δικαίου. Με βάση τη μεταξύ τους συμφωνία, η Onex προτίθεται να ρυθμίσει σε δόσεις και να καλύψει υποχρεώσεις των Ναυπηγείων Ελευσίνας προς εργαζομένους, προμηθευτές, τράπεζες και Δημόσιο μέσω ολοκληρωμένης συμφωνίας στο πλαίσιο των άρθρων 106 β και 106 δ, η οποία θα επικυρωθεί από το αρμόδιο Πρωτοδικείο.

Πρόκειται ουσιαστικά για μοντέλο εξυγίανσης και εξαγοράς μέσω προσυμφωνημένου επιχειρηματικού και χρηματοδοτικού σχεδίου, παρόμοιου με αυτό που εφαρμόστηκε για την εξαγορά των Ναυπηγείων Νεωρίου Σύρου. Ομως ο βαθμός δυσκολίας του εγχειρήματος είναι υψηλότερος καθώς στα Ναυπηγεία Ελευσίνας εκτελείται ναυπηγικό και επισκευαστικό πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού – εξαιτίας του οποίου άλλωστε είχε εξασφαλιστεί το ακαταδίωκτο της επιχείρησης από πιστωτές μέχρι τα τέλη του τρέχοντος μηνός. Η προστασία αυτή παρατάθηκε όμως τώρα κατά τρεις μήνες έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, ημερομηνία μέχρι την οποία έχει βάλει στόχο και η Onex για να έχει κατατεθεί στο Πρωτοδικείο Πειραιά προς επικύρωση η συμφωνία εξυγίανσης. Η διαπραγμάτευση ωστόσο για την επίτευξη συμφωνίας είναι δύσκολη, όχι μόνο λόγω της εμπλοκής του Δημοσίου και των Ταμείων, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος πως απαιτούνται και σοβαρές επενδύσεις για την επισκευή και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών τους. Επιπλέον, απαιτείται και η συγκεκριμενοποίηση της συμφωνία με τις αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Αμυνας οι οποίες εκτελούν το πρόγραμμα ναυπήγησης και εξοπλισμού πυραυλακάτων. Σημειώνεται πως στις 4 Δεκεμβρίου του 2015 υπογράφηκε συμφωνία με το Πολεμικό Ναυτικό (κυρώθηκε με τον ν. 4316/2016) για τη ναυπήγηση τορπιλακάτων και τον Ιούλιο του 2018 με τον νόμο 4557 (άρθρο 62) έγινε παράταση του προγράμματος για 12 επιπλέον μήνες με την καταβολή από το Πολεμικό Ναυτικό επιπλέον 32,07 εκατ. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, το Πολεμικό Ναυτικό καταβάλλει το 70% του μισθολογικού κόστους της εταιρείας, το 60% των τρεχόντων λογαριασμών κοινής ωφέλειας και το σύνολο του κόστους αγοράς των υλικών και των συστημάτων που υπολείπονται για την ολοκλήρωση του έργου. Η εταιρεία δεσμεύτηκε, έως την ολοκλήρωση της συμφωνίας, να μην προβεί σε απολύσεις προσωπικού, εκτός εάν συντρέχει σπουδαίος λόγος καταγγελίας σύμβασης, και να αναλάβει τα λοιπά βιομηχανικά έξοδα. Καθίσταται σαφές πως για να ευοδωθεί όλη αυτή η προσπάθεια για τον καταρτισμό συμφωνίας με τους πιστωτές, απαιτείται στήριξη από την κυβέρνηση καθώς ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων είναι προ το Δημόσιο. Πάντως, βέβαιο είναι πως η Onex διαθέτει τη δημόσια στήριξη της αμερικανικής πρεσβείας, η οποία όταν ανακοινώθηκε η κατ’ αρχήν συμφωνία της με την ιδιοκτήτρια των Ναυπηγείων Ελευσίνας, «Νεώριον», εκδόθηκε ανακοίνωση που χαιρετίζει τη νέα επένδυση της αμερικανικής Onex στην Ελλάδα ως μια κίνηση η οποία «στηρίζει την ελληνική οικονομία μέσω πρόσθετων επενδύσεων αμερικανικών κεφαλαίων στον ζωτικό αυτό κλάδο».

Η πρώτη επαφή

Η εμπλοκή της Onex στη διαδικασία εξυγίανσης ξεκίνησε στα τέλη του φετινού χειμώνα, αφού πρώτα ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναζήτησης επενδυτή από την Alpha Bank και την KPMG, η οποία κατέστη άγονη. Σε εκείνη τη διαδικασία είχε εμφανιστεί μια σοβαρή υποψηφιότητα, αλλά η πρότασή της είχε πολλές αιρεσιμότητες, μεταξύ των οποίων την απαίτηση για δέσμευση του Δημοσίου για εκτέλεση συγκεκριμένου ύψους ναυπηγικών προγραμμάτων του Πολεμικού Ναυτικού. Η Onex είχε ήδη εκφράσει το ενδιαφέρον της για την απόκτηση της Ελευσίνας από τον Σεπτέμβριο του 2018. Τότε, στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης ο Πάνος Ξενοκώστας, παρουσία του Αμερικανού υπουργού Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος, και αφού ήδη είχε μπει στα Ναυπηγεία της Σύρου, είχε δηλώσει την πρόθεσή του να αποκτήσει και την Ελευσίνα αλλά και τον Σκαραμαγκά. Απείχε όμως από τη διαδικασία της KPMG που έτρεξε μετά το φθινόπωρο, δηλώνοντας πως το μοντέλο αυτό δεν ήταν ορθό και, εν πάση περιπτώσει, την ικανοποιούσε. Επανήλθε όμως τώρα δυναμικά, αλλά οι εκλογές δημιουργούν νέα δεδομένα, αν μη τι άλλο, στο χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσης της διαδικασίας απόκτησης των Ναυπηγείων Ελευσίνας.

Επένδυση έως 400 εκατ. ευρώ σε βάθος 25ετίας

Η συμφωνία μεταξύ του ομίλου Ταβουλάρη και της Onex Elefsis Shipyards LLC, για την είσοδο της δεύτερης ως στρατηγικού επενδυτή μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης του άρθρου 106, έλαβε προ ολίγων ημερών πράσινο φως από την αρμόδια κυβερνητική επιτροπή.

Το ύψος της σχεδιαζόμενης επένδυσης σε ορίζοντα 25ετίας υπολογίζεται πως μπορεί να φθάσει έως και τα 400 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι άμεσες προς καταβολή υποχρεώσεις και υλοποίησης επενδύσεις θα φτάσουν έως και τα 150 εκατομμύρια ευρώ, ανέφεραν κυβερνητικές πηγές. Το κατ’ αρχήν πλάνο της Onex Elefsis Shipyards, LLC, όπως περιγράφεται αρμοδίως, προβλέπει την πλήρη και ολοσχερή εξόφληση των οφειλόμενων των Ναυπηγείων Ελευσίνας προς τους εργαζομένους. Το ύψος του ποσού αυτού, που θα προσδιοριστεί ακριβεστέρα με τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων του 2018, εκτιμάται πως θα κυμανθεί μεταξύ 15 και 30 εκατομμυρίων ευρώ.

Στα τέλη του 2017 τα ίδια κεφάλαια των Ναυπηγείων Ελευσίνας ήταν αρνητικά κατά 189,17 εκατ. ευρώ.

Ο νέος επενδυτής δεσμεύεται τόσο στη διατήρηση όσο και στην αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας που υφίστανται σήμερα. Στο σχέδιο επίσης προβλέπεται η ολοκλήρωση των υφιστάμενων προγραμμάτων τορπιλακάτων, χωρίς επιπλέον χρέωση του Πολεμικού Ναυτικού, με το εκτιμώμενο ύψος της εν λόγω επένδυσης στα 25 εκατομμύρια ευρώ. Επίσης η Onex Elefsis Shipyards LLC θα αναλάβει το σύνολο των συμβατικών εκκρεμοτήτων της Ναυπηγείων Ελευσίνας προς το Πολεμικό Ναυτικό σχετικό με την εκτέλεση του προγράμματος των 2 τορπιλακάτων, με το εκτιμώμενο ύψος υποχρεώσεων και ρητρών να προβλέπεται πως μπορεί να φθάσει από 90 έως 100 εκατομμύρια ευρώ. Ο επενδυτής δεσμεύεται και για την ανάληψη του κεφαλαίου των χρεών προς το Δημόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς, που θα κυμαίνεται περί τα 65 εκατομμύρια ευρώ, ή όποιο τελικό ποσό προκύψει μετά την επικαιροποίηση των οικονομικών στοιχείων της εταιρείας μέχρι την υποβολή του τελικού σχεδίου εξυγίανσης στο δικαστήριο. Ομοίως, αναλαμβάνει τα χρέη προς τραπεζικά ιδρύματα που εκτιμώνται σε 40 έως 50 εκατομμύρια ευρώ ή όποιο τελικό ποσό συμφωνηθεί μετά την τελική διαπραγμάτευση με τις πιστώτριες τράπεζες. Οσον αφορά το επενδυτικό πρόγραμμα αναβάθμισης, εκσυγχρονισμού και συντήρησης των εγκαταστάσεων του ναυπηγείου, εκτιμάται πως θα απαιτηθούν κονδύλια της τάξης των 130 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών, τα 30 εκατομμύρια θα είναι απαιτητά άμεσα για επισκευές, ενώ άλλα 35 εκατομμύρια εκτιμάται πως θα χρειαστούν για συντηρήσεις σε βάθος πενταετίας. Σε επιπλέον 65 εκατομμύρια ευρώ υπολογίζεται η επένδυση για την απόκτηση νέας πλωτής δεξαμενής, μεγέθους ικανού να εξυπηρετεί μεγάλα ποντοπόρα πλοία (cape size).

Στα 256,115 εκατ. ευρώ ανέρχεται το σύνολο των χρεών των Ναυπηγείων Ελευσίνας

Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των Ναυπηγείων Ελευσίνας, σε προμηθευτές, φορολογική αρχή, ασφαλιστικούς οργανισμούς και αμοιβές προσωπικού, ανέρχονταν στο ποσό των 95,87 εκατ. ευρώ στα τέλη του 2017, οπότε και ο τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός. Οι οικονομικές καταστάσεις του 2018 αναμένεται να δημοσιευτούν άμεσα, καθώς η σύνταξή τους είναι κρίσιμη και για τη διαδικασία εξυγίανσης. Πάντως το σύνολο των υποχρεώσεων των Ναυπηγείων Ελευσίνας στα τέλη του 2017 ανερχόταν στα 256,115 εκατ. και οι πωλήσεις του ίδιου έτους ήταν στα 28,8 εκατ., ενώ οι ζημίες σε επίπεδο EBITDA στα 27,3 εκατ. Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας από τα μέσα του 2010 αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα ρευστότητας, τα οποία εντάθηκαν από το 2011 και μετά. Εξαιτίας αυτών, αναφέρει η διοίκησης στην τελευταία δημοσιευμένη οικονομική έκθεση (2017), δεν έχουν καταβληθεί εισφορές προς το ΕΦΚΑ 56,86 εκατ. και παρακρατούμενοι φόροι 21,95 εκατ., συμπεριλαμβανομένων των προσαυξήσεων. Επιπλέον, η εταιρεία στα τέλη του 2017 δεν έχει καταβάλει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις αποδοχών προς το προσωπικό ύψους 13,84 εκατ. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις, τα ίδια κεφάλαια στα τέλη του 2017 ήταν αρνητικά, καθώς οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της εταιρείας υπερέβαιναν τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία κατά 189,17 εκατ. ευρώ. Για το πώς μπορούν όλα αυτά να ρυθμιστούν, χρήσιμο είναι να ανατρέξει κανείς στο τι έγινε με τα ναυπηγεία στη Σύρο όπου υιοθετήθηκε το ίδιο μοντέλο με αυτό που προχωρούν σήμερα τα ναυπηγεία και η Onex. Mε την υπ’ αριθμ. 2/2018 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Σύρου επικυρώθηκε η συμφωνία εξυγίανσης, κατ’ άρθρο 106 δ του Πτωχευτικού Κώδικα, της «Ναυπηγικές & Βιομηχανικές Επιχειρήσεις Σύρου A.Ε». Τα βασικά σημεία της είναι: διαγραφή 100% των τόκων, προστίμων, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων προς τον ΕΦΚΑ (ύψους 20,74 εκατ.) και προς το ελληνικό Δημόσιο (5,7 εκατ.) και αποπληρωμή του υπόλοιπου ποσού σε 280 δόσεις. Διαγραφή μέρους των οφειλών προς τις τράπεζες, επιτόκιο 3,2% και 5% ανάλογα με το πιστωτικό ίδρυμα και εξόφληση του κεφαλαίου σε 30 εξαμηνιαίες δόσεις, αλλά και διαγραφή μέρους των οφειλών σε μη ουσιώδεις προμηθευτές.

Η μεταβίβαση μέρους του ενεργητικού και του παθητικού στην εταιρεία «Onex Ναυπηγεία Σύρου», το επενδυτικό σχέδιο της οποίας προβλέπει την καταβολή 14,3 εκατ. ευρώ μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και την υλοποίηση επενδύσεων 29,8 εκατ. ευρώ σε βάθος 25ετίας. Στην «Onex Ναυπηγεία Σύρου» μεταβιβάζονται ακίνητα και πάσης φύσεως κινητά, μηχανήματα και γενικά ο εξοπλισμός της επιχείρησης, όπως πλοία και πλωτά μέσα, αλλά και οι διοικητικές άδειες και τα αποθέματα. Δεν μεταβιβάστηκαν οι συμβάσεις των πρώην εργαζομένων τής υπό εξυγίανση εταιρείας, το πελατολόγιό της, το σήμα τής υπό εξυγίανση εταιρείας, απαίτηση του ελληνικού Δημοσίου ύψους 2.117.980,79 ευρώ, οι εμπορικές απαιτήσεις και τα ταμειακά διαθέσιμά της. Επίσης, μεταβιβάστηκαν υποχρεώσεις προς την Alpha Bank ποσού 2 εκατ. ευρώ και σε ποσοστό 40,18% των οφειλόμενων υποχρεώσεων όπως και οι υποχρεώσεις προς την Τράπεζα Πειραιώς και σε ποσοστό 81,59% των οφειλόμενων υποχρεώσεων. Η νέα εταιρεία ανέλαβε επίσης να καταβάλει εφάπαξ τα οφειλόμενα ποσά στους πρώην εργαζομένους. Από το σύνολο των υποχρεώσεων προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΔΕΚΟ κ.λπ. διαγράφηκε ποσοστό 85,67% ενώ το υπόλοιπο θα εξοφληθεί σε 24 μηνιαίες δόσεις.

Οι υποχρεώσεις προς ουσιώδεις προμηθευτές εξοφλούνται ολοσχερώς και χωρίς απομειώσεις, εντός 60 εργάσιμων ημερών, ενώ οι υποχρεώσεις προς τους μη ουσιώδεις προμηθευτές διαγράφονται σε ποσοστό 85,67% και το εναπομένον υπόλοιπό τους θα εξοφληθεί σε 24 μηνιαίες δόσεις.