Όλοι διαφορετικοί-όλοι ίσοι

Γράφει η Μαρία Γεωργία Βαρελά

Φοιτήτρια Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Η 3^Η Δεκεμβρίου, είναι γνωστή ως η Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας. Μια ημέρα, η οποία έρχεται για να περάσει πολλά μηνύματα κ μαθήματα σε όλους, να μας ευαισθητοποιήσει,  και να μας κάνει να καταλάβουμε ότι η διαφορετικότητα, δεν έρχεται για να αποκλείσει την ισότητα.  Το 1981 μάλιστα ορίστηκε και ως το Διεθνές έτος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.  Η Παγκόσμια ημέρα αναπηρίας, έχει θέσει πολλαπλούς στόχους οι οποίοι αν δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα, πρέπει να γίνει άμεσα. Αρχικά, έρχεται για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση, να τονίσει στο κενό τις ιδιαιτερότητες των ατόμων με Ειδικές Ανάγκες. Δεύτερον, να ενισχυθεί η ένταξη σε όλους τους τομείς, απ το σχολείο, έως και αργότερα στον εργασιακό τομέα. Τρίτον και σημαντικότερο, να περαστεί σε όλους το μήνυμα ότι τα δικαιώματα δεν διαφέρουν, ίδια και ίσα δικαιώματα στην εκπαίδευση, στην ψυχαγωγία, στον αθλητισμό, στην εργασία. Με λίγα λόγια ίσα και ίδια δικαιώματα στην ζωή.

Πιο συγκεκριμένα, Η Αναπηρία, όπως είχε ορίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, είναι μια «ομπρέλα» που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις αρνητικές πτυχές μεταξύ της αλληλεπίδρασης μεταξύ ενός ατόμου που βιώνει μια κατάσταση έλλειψης υγείας που του προκαλεί σοβαρούς περιορισμούς δραστηριότητας και συμμετοχής, με κοινωνικούς και προσωπικούς παράγοντες του περιβάλλοντος που την επηρεάζουν. Οι αναπηρίες, μπορεί να είναι νοητικές, σωματικές, αναπτυξιακές, κινητικές, αισθητηριακές, ή και συνδυασμός αυτών. Τα αίτια για τα οποία μια αναπηρία έχει προκληθεί, είναι πολλαπλά, και σίγουρα σε κάθε περίπτωση διαφέρουν. Μπορεί αρχικά, να είναι κληρονομικά. Η κληρονομικότητα είναι ο αρχικός παράγοντας που μπορεί να μεταβιβαστεί κάτι. Μπορεί μετέπειτα, να προκληθεί από ένα ατύχημα(τραυματισμός εγκεφάλου). Ένα άλλο αίτιο, είναι κάποια λοίμωξη ή κάποια ασθένεια. Και τέλος, μια αναπηρία, έχει παρατηρηθεί ότι συναντάται από την ηλικία του ατόμου(για παράδειγμα, να μη βλέπει όπως πριν, λόγω γήρανσης, ή να μην ακούει).

Είναι ιδιαίτερης σημασίας να τονιστεί ότι όλα τα άτομα με αναπηρία, έχουν τα ίδια δικαιώματα με τον τυπικό πληθυσμό, καθώς ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ατόμων που πάσχουν από ένα είδος αναπηρίας, εργάζονται και λειτουργούν κανονικά στην καθημερινότητά τους, ή πολλά άτομα ακόμα, έχουν και κάποιο πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ένα ποσοστό, περίπου το 28,4% είναι αυτό που χρήζει σημαντικής και ενισχυμένης υποστήριξης, καθώς πρόκειται για σοβαρές και βαριές καταστάσεις.  Υπάρχει δυστυχώς, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό περίπου το 53%, που αισθάνεται έντονα την διαφορετικότητα καθώς  αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της κοινωνικής απόκλισης. Όλα αυτά, συνδυάζονται με τις κοινωνικές επιπτώσεις που προκαλεί η κάθε αναπηρία. Οι επιπτώσεις αυτές είναι: η μειωμένη κινητικότητα άρα και η δυσκολία πρόσβασης σε διάφορες υπηρεσίες, οι δυσκολίες στην εκπαίδευση και στην εργασία, διότι η εκπαίδευση είναι ένας τομέας με τον οποίο ο κάθε άνθρωπος έρχεται σε επαφή από μικρή ηλικία και με όλες τις προκλήσεις που υπάρχουν γύρω από αυτή και τέλος υπάρχει και οικονομική πρόκληση, επειδή αν όχι όλα, σίγουρα τα περισσότερα άτομα με αναπηρία, χρήζουν και φαρμακευτικής αγωγής και αυτό είναι κάτι αρκετά επιβαρυντικό, ιδιαίτερα για κάποιο άτομο που δεν εργάζεται.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή του κάθε ανθρώπου, είναι αυτό της φυσικής αγωγής και άσκησης. Είναι γνωστό πως εκτός από τις  θετικές επιδράσεις που προσφέρει στην υγεία, είναι και ένας πολύ σημαντικός πυρήνας για την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων, συνεπώς προάγει την κοινωνικοποίηση και προωθεί την αμεσότερη κοινωνική ένταξη. Ακόμα, βοηθά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως για παράδειγμα, η διαδικασία ένταξης σε μια ομάδα, αλλά και κάτι πιο δύσκολο, που είναι η διαδικασία διαχείρισης το χρόνου.  Ειδικότερα, η ως γνωστή «προσαρμοσμένη φυσική αγωγή ή Adapted Physical Education», αναφέρεται στην φυσική αγωγή που προσφέρεται σε μαθητές με αναπηρία και στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε ατόμου, καθώς εφαρμόζονται εξατομικευμένα προγράμματα, ανάλογα με το τι χρειάζεται το κάθε παιδί. Η ειδική φυσική αγωγή, έχει θέσει κάποιους στόχους: την συναισθηματική, την κινητική, την ψυχοκινητική και την πλήρη ανάπτυξη τα οποία όλα μαζί, καταλήγουν στην φυσική κατάσταση, στην απόκτηση ρυθμού καθώς ενισχύουν και τη συμμετοχή σε παιχνίδια και ομαδικές δραστηριότητες. Μάλιστα, υπάρχουν και πολλά αθλήματα εξειδικευμένα για τα άτομα με αναπηρία, όπως: το μπάσκετ-το τένις-και το ποδόσφαιρο σε αμαξίδιο. Ειδικά αθλήματα για τα άτομα με προβλήματα όρασης Αθλήματα για τα άτομα με κάποια νοητική ή κάποια σωματική αναπηρία. Μάλιστα, τις τελευταίες δεκαετίες έχει ενισχυθεί η έννοια του «Αθλητισμός για όλους», αφού στους παραολυμπιακούς αγώνες αυξάνεται η συμμετοχή, και οι επιτυχίες είναι όλο και περισσότερες.

Επιπλέον σημαντικό στοιχείο στα άτομα με αναπηρία, είναι το κεφάλαιο της ένταξης. Ως ένταξη(εκπαίδευσης) ορίζεται η παροχή εκπαίδευσης των ανθρώπων με αναπηρία στο πλαίσιο της γενικής τάξης όσον αφορά το σχολείο και βασίζεται στην ιδέα ότι η «ξεχωριστή» εκπαίδευση καθοδηγείται απ τη διαφορετικότητα της  αίσθησης του «ανήκειν» και της ίσης υποστήριξης και των ατόμων με αναπηρία, αλλά και του τυπικού πληθυσμού, πρωτίστως στο σχολείο, και αργότερα και σε άλλους τομείς.

Συμπερασματικά, η αναπηρία όταν υπάρχει σε κάποιο άτομο, επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου σε περισσότερους από δυο τομείς. Όμως, αυτό είναι στο χέρι του κάθε ατόμου, με την δική του ξεχωριστή ευαισθητοποίηση να το αλλάξει, προσφέροντας το καλύτερο δυνατό κάθε φορά, και μεταδίδοντας το μήνυμα ότι η διαφορετικότητα δεν έρχεται να αλλάξει την ισότητα. Αντιθέτως έρχεται για να τονίσει πως αυτό το κάτι που κάποιος μπορεί να θεωρήσει διαφορετικό, είναι αυτό που θα δείξει την ευαισθητοποίηση του καθενός, διότι δε πρέπει κανένας να ξεχνάει πως είμαστε όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι, με τα ίδια δικαιώματα!